|
Nu de wereld op zijn kop staat, ervaren meer mensen stress. De impact van stress op het dagelijks leven en de gezondheid kan erg groot zijn.
Stress helpt je om scherp te blijven en alert te reageren. Je hebt een bepaalde mate van stress nodig om goed te functioneren. Het is in noodsituaties een hele normale reactie van ons lichaam.
Het is dan ook van belang om een onderscheid te maken tussen gezonde en ongezonde stress. Gezonde spanning of stress voel je voor een sollicitatiegesprek of tijdens een spannende voetbalwedstrijd. Ongezonde stress ontstaat als je lichaam onvoldoende tijd krijgt om te herstellen, dus bij langdurig aanhoudende spanning.
De meest voorkomende symptomen bij stress zijn:
- versnelde hartslag en ademhaling
- vermoeidheid en gebrek aan energie
- veel of juist weinig eetlust
- hoofdpijn
- spierpijn
Ook kun je last hebben van zweten, slaapstoornissen, hoge bloeddruk en duizeligheid. Verderop in dit blog gaan we hier dieper op in.
De gevolgen van stress lijken op de korte termijn misschien niet rampzalig, maar daar kun je je behoorlijk in vergissen. Nagelbijten en gespannen schouders, daar kom je heus wel weer overheen. Maar stress, en dan vooral op de lange termijn, is ontzettend ongezond en zelfs schadelijk voor je lichaam.
Stress wordt door artsen zelfs gevaarlijk genoemd. Dat klinkt misschien wat overdreven, omdat je de gevolgen ervan niet direct ziet. Daarom is het belangrijk te weten wat stress met het lichaam doet, want het merendeel van de volwassenen kampt met een redelijke of hoge mate van stress.
Wat gebeurt er in je lichaam bij stress?
Cortisol is een hormoon in je lichaam. De aanmaak van cortisol, door de bijnierschors, is een reactie op angst- of stressprikkels. Vandaar de term ‘stresshormoon’. Het helpt je alert te zijn en zorgt dat je in de vecht- of vluchtmodus raakt. Superhandig wanneer je vroeger een sabeltandtijger tegen het lijf liep en letterlijk moest rennen voor je leven. Maar nu, jaren later, reageert je brein nog steeds hetzelfde op stressmomenten. Alleen zijn ze nu meestal niet levensbedreigend en is stress steeds vaker mentaal dan fysiek, waardoor het extra aangemaakte cortisol niet verbruikt wordt en er een overschot ontstaat. Ervaar je dagelijks meerdere of langdurige stressmomenten en gun je jezelf weinig rust, dan heeft dit overschot op de lange termijn serieuze gevolgen:
1. Slechter immuunsysteem
Bij langdurige stress blijft het cortisolgehalte structureel hoog en heeft het lichaam geen tijd om het natuurlijke evenwicht tussen inspanning en ontspanning te herstellen. Die extra cortisolaanmaak gaat uiteindelijk ten koste van andere lichamelijke functies, zoals bijvoorbeeld de aanmaak van witte bloedcellen. Hierdoor daalt je immuunsysteem en dit maakt je vatbaarder voor (infectie)ziektes en virussen.
2. Overbelaste spieren en hoofdpijn
Je merkt het misschien niet direct, maar door spanning die je ervaart door stress, span je onbewust je nek-, schouder- en rugspieren aan. Uiteindelijk gaan je spieren verzuren en pijn doen. Deze verkramping kan leiden tot (spannings)hoofdpijn.
3. Spijsverteringsproblemen
Een vertraagde spijsvertering is een van de gevolgen van stress. Je hart pompt tijdens momenten van stress meer bloed naar je spieren die veel energie nodig hebben (voor die vecht- of vluchtmodus). Hierdoor is er minder bloed en energie beschikbaar voor je organen en kun je sneller last krijgen van maag- en darmklachten. Dit kan leiden tot geen of weinig eetlust of juist eetaanvallen en trek in zoetigheid, wat weer gewichtsverlies of gewichtstoename tot gevolg heeft.
4. Verminderde hersenfuncties en psychische klachten
Stress knaagt als het ware aan het brein. De prefrontale cortex in je hersenen wordt aangetast. Dit gebied regelt cognitieve en emotionele functies als het geheugen, het nemen van beslissingen, plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing.
Cortisol activeert de hippocampus in je brein, want die moet stress afremmen. Bij te veel stress raakt de hippocampus overwerkt. Dit uit zich in geheugenproblemen, burn-out, depressie en angststoornissen. Negatieve emoties krijgen de vrije loop en wakkeren weer stress aan. En zo is de cirkel rond.
Door de verstoorde hormoonhuishouding en ontregelde hersengebieden gaan psychische klachten vaak gepaard met langdurige stress.
5. Verhoogde hartslag, versnelde ademhaling
In een stressvolle situatie, voorziet je hart je spieren sneller van zuurstof door sneller te kloppen. Slim, maar wel vervelend als je niet echt in een bedreigende situatie zit. Af en toe last hebben van een verhoogde hartslag is geen probleem, maar wanneer je hart te vaak zwaarbelast wordt, kun je last krijgen van een hoge bloeddruk en diverse hartklachten. Een verhoogde hartslag gaat samen met een versnelde ademhaling. Een verkeerde ademhaling door stress heet een ‘disfunctioneel adempatroon’. Door verkeerd te ademen (je ververst de lucht te vaak en verliest daardoor te veel koolzuurgas), kun je last krijgen van benauwdheid, druk op de borst, hartkloppingen en tintelingen of duizeligheid. Dit kan weer zweet-, angst- en paniekaanvallen opwekken.
6. Vermoeidheid
Chronische vermoeidheid is een van de eerste symptomen van je lichaam dat het je allemaal wat teveel is. Wanneer je langdurig veel stress, angsten of spanningen ervaart, raakt je lichaam ontregelt en uit balans. Je lichaam en brein zijn in een voortdurende staat van paraatheid en hebben geen tijd om te herstellen; dit vergt enorm veel energie. Deze disbalans in het autonome zenuwstelsel is een van de veroorzakers van stress gerelateerde vermoeidheid.
7. Slaapproblemen
Slecht slapen is een typisch gevolg van stress. Stresshormonen zorgen ervoor dat je rusteloos bent en dat je op momenten van ontspanning (lees: slaap) gaat piekeren. Gevolg is dat je niet uitgerust wakker wordt en extra geprikkeld aan de dag begint. Een vicieuze cirkel dus!
8. Verouderingsprocessen
Het laatste punt dat benoemd dient te worden, is zeker niet onbelangrijk. Uit verschillende onderzoeken blijkt namelijk dat het steeds in de ‘AAN-modus’ staan, uiteindelijk leidt tot versnelde verouderingsprocessen. Dit komt voornamelijk doordat de lengte van de DNA-streng sneller wordt verkort door langdurige stress.
Zo zie je dat overmatige stress van grote invloed is op fysiek, emotioneel en mentaal gebied.
Hoeveel van deze symptomen herken je bij jezelf, als je heel eerlijk bent?
Je neemt ze voor lief, ze horen bij jouw dagelijks leven. Je bent je vaak niet eens bewust dat deze factoren een negatieve uitwerking hebben op jouw algeheel welbevinden en functioneren.
Weet jij hoe het zit met jouw stress- en herstelniveaus? Is jouw slaap, voeding, beweging en dagplanning optimaal? Smartbeat maakt met de HRV-Leefstijlmeting jouw ‘knelpunten’ zichtbaar en maakt je bewust van de effecten van jouw keuzes op je gezondheid. Dit inzicht stelt je in staat om gezondere keuzes te maken met als resultaat een zinvolle en gebalanceerde leefstijl.
Wil je meer weten? Kijk dan op www.smartbeat.nl
|
